Εξέλιξη της ασθένειας

Η Άλφα-Μαννοσίδωση είναι μια εφ’ όρου ζωής πολυσυστημική προοδευτική ασθένεια που προκαλεί νευρομυική και σκελετική επιδείνωση σε βάθος δεκαετιών. Ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της ασθένειας. Τα νεογνά με λυσοσωμικές διαταραχές είναι κατά κύριο λόγο ασυμπτωματικά και σπανίως προσβάλλονται σοβαρά, γεγονός που καθυστερεί τη διάγνωση.1 2

Η πρώτη δεκαετία της ζωής χαρακτηρίζεται συνήθως από πρόωρη ακουστική δυσλειτουργία, ψυχοκινητική καθυστέρηση, τακτικές επανεμφανιζόμενες λοιμώξεις, ιδίως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, πνευμονικές λοιμώξεις και οξεία μέση ωτίτιδα.3

Κατά τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία της ζωής, οι ασθενείς εκδηλώνουν πολυαρθροπάθεια, αταξία, μυική αδυναμία και σοβαρά σκελετικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν τελικά να περπατήσουν. Η τυπικη εικόνα που παρουσιάζουν οι ασθενείς είναι μη φυσιολογική κατατομή του προσώπου και σκελετικές ανωμαλίες, απώλεια ακοής, νοητική στέρηση και ανοσοανεπάρκεια.4

Στη σοβαρότερη μορφή της, η πάθηση εκδηλώνεται, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, από τη νηπιακή ηλικία και προκαλεί πρόωρο θάνατο μετά από οξείες λοιμώξεις.5Ωστόσο, οι ασθενείς με ηπιότερη μορφή της ασθένειας συνήθως επιβιώνουν έως την ενηλικίωση.6

Διακυμάνσεις στην εκδήλωση και την εξέλιξη της ασθένειας7

mild
moderate

Όταν ένα νεογνό ή ένα νήπιο έχει δυσκολίες στην ακοή και μειωμένες κινητικές δεξιότητες, επανεμφανιζόμενες λοιμώξεις ή σκελετικές ανωμαλίες, θα πρέπει να ελέγχεται για αθροιστικό λυσοσωμικό νόσημα και Άλφα-Μαννοσίδωση. Οι ουρολογικές και αιματολογικές εξετάσεις για τη δραστηριότητα του ενζύμου παρέχουν αξιοπιστία όσον αφορά τη διάγνωση.8 Η γενετική εξέταση μπορεί να εντοπίσει μετάλλαξη του γονιδίου MAN2B1 που προκαλεί Άλφα-Μαννοσίδωση, διευκολύνοντας έτσι την έγκαιρη ταυτοποίηση και αντιμετώπιση.9

Η Άλφα-Μαννοσίδωση έχει πολυσυστημική εξέλιξη καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής10 11

first presentation

Αρχική εκδήλωση

Επανεμφανιζόμενες ωτικές λοιμώξεις που σχετίζονται με απώλεια ακοής.12 Σταδιακή επιδείνωση των νοητικών λειτουργιών, της ομιλίας και του κινητικού ελέγχου.13 Στα πρώτα χρόνια της ζωής ενδέχεται να υπάρχει υδροκεφαλία.14

2-3 decade

2η-3η δεκαετία

Μυική αδυναμία και αταξία, σκελετικές ανωμαλίες και καταστροφική πολυαρθροπάθεια.15
Συνήθως η νευρο-γνωστική ανάπτυξη αναστέλλεται και μπορεί επίσης να εκδηλωθούν ψυχιατρικές διαταραχές.16

in-adulthood

Στην ενήλικη ζωή

Οι ασθενείς δεν μπορούν να επιτύχουν πλήρη κοινωνική ανεξαρτησία.17
Τα δεδομένα σχετικά με το προσδόκιμο ζωής των ενηλίκων είναι πολύ περιορισμένα.

Μακροπρόθεσμη πρόβλεψη

Δεν υπάρχει σαφής μακροπρόθεσμη πρόβλεψη για την πάθηση και είναι πιθανό να υπάρχει σταδιακή κλινική επιδείνωση σε όλη τη διάρκεια της ενήλικης ζωής.18 19
Ο χρόνος εμφάνισης των συμπτωμάτων συσχετίζεται με τη σοβαρότητα της ασθένειας, με την οξεία μορφή να εκδηλώνεται κατά τη νηπιακή ηλικία και συνήθως να οδηγεί σε πρόωρο θάνατο μετά από οξείες λοιμώξεις.20

Στις ήπιες και μέτριες μορφές της άλφα-μαννοσίδωσης –νεανικές μορφές– οι ασθενείς επιβιώνουν έως την ενηλικίωση.21 22

Ο μηχανισμός της ασθένειας
Επιπτώσεις της ασθένειας

  1. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  2. Alpha Mannosidosis. National Organization for Rare Diseases (NORD) Factsheet 2015. https://rarediseases.org/rare-diseases/alpha-mannosidosis/
  3. Borgwardt L, Lund AM, Dali CI. Alpha-mannosidosis – a review of genetic, clinical findings and options for treatment. Pediatr Endocrinol Rev 2014;12 Suppl 1:185-91
  4. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  5. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  6. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  7. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  8. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  9. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  10. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  11. Borgwardt L, Lund AM, Dali CI. Alpha-mannosidosis – a review of genetic, clinical findings and options for treatment. Pediatr Endocrinol Rev 2014;12 Suppl 1:185-91
  12. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  13. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  14. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  15. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  16. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  17. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  18. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  19. Beck M Olsen KJ, Wraith JE et al. Natural history of alpha-mannosidosis: a longitudinal study. Orphanet J Rare Dis 2013;8:88
  20. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  21. Malm D &Nilssen ø. Alpha-mannosidosis. Orphanet J Rare Dis 2008;3:21
  22. Beck M Olsen KJ, Wraith JE et al. Natural history of alpha-mannosidosis: a longitudinal study. Orphanet J Rare Dis 2013;8:88